İSSOS HARABELERİ (EPİPHANEİA)

       

                                               Çukurova bayramlığın giyerken

                                               Çıplaklığın üzerinden soyarken

                                               Şubat ayı kış yelini kovarken

                                               Cennet dense sana yakışır dağlar.

       Çukurova’yı doğudan çevreleyen Amanos dağlarının eteklerinde, Erzin’e yedi km uzaklıktaki İssos’ta şubatın ilk günlerinde Karacaoğlan’ın betimlediği gibi bir tablonun içinde buldum kendimi. Doğayla tarihin mükemmel uyumuna şahit olduğum İskenderun’un kuzeyindeki, Mezopotamya’yı Yunan Kültürüne bağlayan İssos’ta bugün ayakta kalmayı başarmış eserler; iki km uzunluğundaki su kanalları ve depoları, yıkık bir tapınak ve kale,  yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan mozaikle kaplı sütunlu yol, hamam, tiyatro, odeion ve spor kompleksi gibi yapılardır.

        Zamana direnen kalıntıların içerisinde en etkileyici olanı su kanallarıdır. Arazinin volkanik yapısının bir ürünü olan siyah renkli taşlarla örülü kanallar, yüksekliği yedi- sekiz metreyi bulan kemerleriyle, Akdeniz’deki Cenevizli gemicilere Amanos’un eteklerinden su taşımıştır.

        İssos’ta gemicilerin içini serinleten suları taşıyan bu kanalların terk edilmiş görüntüsüne hüzünlenmemek elde değil. Oysa bu topraklar geçmişte Anadolu’nun kaderini etkileyen savaşlara sahne olmuştur. MÖ 333 yılında Persler’in son temsilcisi III.Darius ile Makedonya kralı Büyük İskender’in arasındaki mücadele, İssos şehri yakınlarında gerçekleşmiştir. İskender bu savaşla, henüz daha 23 yaşındayken tarih sahnesindeki efsanevi yerini perçinleyerek,  Küçük Asya’nın hakimiyetini Pers hükümdarı III. Darius’un elinden çekip almıştır. Artık İskender’in güvenle doğuya açılıp Dünya hakimi olmak için önünde hiçbir engel kalmamıştır.

        İssos bugün, üzerinde hayvanların otladığı,  çalılarla kaplı, narenciye bahçeleriyle çevrili görünümüyle eski şaşaalı günlerine dönmeyi çaresizce beklemekte. Yapılan kazı çalışmaları İssos’un bu çaresizliğini belki gelecek yıllarda gidermeye yetecektir.

                                                                                                                        01 / 02 / 2019